KPMG: ‘Meer regionale samenwerking essentieel om zorgcrisis voor te blijven’
KPMG - Rotterdam
De noodzakelijke transformatie van de Nederlandse zorg, waarbij het accent ligt op het voorkomen van zorgverlening, het bieden van de juiste zorg op de juiste plek door meer regionale samenwerking en het beter laten aansluiten van de zorg bij de wensen van de patiënt, vindt onvoldoende plaats. Hierdoor komt de uitvoering van het Hoofdlijnenakkoord ernstig in gevaar.
De transformatie van de zorg wordt vooral geblokkeerd door het ontbreken van passende financiering bij het verplaatsen van delen van de zorg naar andere regionale aanbieders en locaties, een gebrek aan adequate data-uitwisseling tussen de verschillende zorgaanbieders en onvoldoende regie op samenwerking in de regio. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Wie doet het met wie: het verbonden zorglandschap’ van KPMG.
Met name in de eerste lijns zorg en de paramedische zorg is sprake van een aanzienlijke regionale versnippering en een gebrek aan regie, waardoor het lastig is tot effectieve samenwerkingsafspraken te komen. Daarnaast is er een gebrek aan investeringsruimte, ook omdat de verschillende regionale investeringsagenda’s voor innovatie, data-infrastructuur en vastgoed onvoldoende op elkaar afgestemd worden.
Functies en terrein afstaan
'Om de kabinetsdoelstellingen voor een gezonder Nederland te realiseren is intensievere regionale samenwerking in een verbonden zorglandschap noodzakelijk', zegt Anna van Poucke, partner bij KPMG en sectorleider Health.
Van Poucke: 'Regionale samenwerking op het gebied van zorg maakt het mogelijk om in te spelen op specifieke lokale zorgbehoeften, zoals dubbele vergrijzing of de zorg die kenmerkend is voor de grote steden. Écht goede samenwerking vraagt echter om het schaken op meerdere borden tegelijk én vraagt om de bereidheid om anderen mee te laten denken en beslissen in wat er moet veranderen. En écht goede samenwerking betekent ook de bereidheid om functies en terrein af te staan aan anderen, waar het voor de patiënt beter is. Een zorglandschap dat regionaal verbonden is, steunt met name op een toekomstbestendige fysieke infrastructuur met zorgaanbieders, zoals een regionaal monitoringscentrum voor digitale zorg, integrale zorgcentra en complexe interventiecentra.
Het steunt ook op nieuwe modellen voor het leveren van zorg, zoals ‘blended care models’, waar digitale en fysieke zorg gebundeld zijn. En zorgverlening aan huis, waarbij niet de infrastructuur centraal staat, maar de patiënt en diens behoefte. Daarnaast is een veilige data-infrastructuur essentieel, waarmee patiënten en zorgaanbieders medische data vertrouwelijk kunnen uitwisselen binnen en tussen regio’s. En een sterke regionale governance is van belang die de noodzakelijke veranderingen in de regio daadwerkelijk kan doorvoeren, gebaseerd op wet- en regelgeving die de gewenste veranderingen ondersteunt.'
Niet meer dan planvorming
Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat regionale samenwerking bij veel zorgaanbieders nog in de kinderschoenen staat. Ruim 30% van de onderzochte zorgbestuurders geeft aan dat regionale samenwerking in het stadium van planvorming verkeert. Eén op de tien zorgaanbieders werkt op dit moment aan besluitvorming om regionale samenwerking te realiseren en ruim 10% heeft inmiddels concrete afspraken gemaakt voor samenwerking. Zo’n 20% werkt regionaal samen met andere aanbieders van zorg.
Van Poucke: 'Ziekenhuizen lopen duidelijk voorop als het gaat om regionale samenwerking. Ruim 25% heeft op dit moment concrete afspraken gemaakt over samenwerking en 35% werkt regionaal samen. Maar het gaat dan wel vaak alleen nog om pilots'
Regiobestuur en nieuwe zorgmodellen
Voor een zorglandschap dat regionaal verbonden is de relatie tussen de verschillende zorgaanbieders in de regio essentieel. Van Poucke: 'Dat geldt ook voor het benutten van de mogelijkheden die digitale technieken in de zorgverlening bieden. Het nieuwe zorglandschap wordt gekarakteriseerd door meer preventie van ziekte en zorg, een beperkter beroep op specifiek medisch specialistische zorg en het zo efficiënt mogelijk organiseren van zorg. Een belangrijke eerste stap in de regionale samenwerking is het neerzetten van een regiobestuur met duidelijk mandaat, naar Zweeds model. Dat regiobestuur moet doorzettingskracht hebben om de nieuwe zorgmodellen en samenwerkingsafspraken neer te zetten.
De nieuwe zorgmodellen hebben een sterke focus op preventie en zelfregie en een sterke inzet van digitale technieken en informatie-uitwisseling tussen aanbieders. Het accent zal in toenemende mate komen te liggen op thuismonitoring voor bijvoorbeeld chronisch zieken en ouderen, waarbij een ‘verkeerstoren’ de regionale monitoring doet en de zorgverleners aansluit waar nodig.'
Bron: KPMG.nl