‘Do Your Magic!’

PwC Legal  levert juridische dienstverlening (naast bovenstaande bijvoorbeeld ook privacy en regulatory) en assisteert bij implementatie van advies. Nicolien Borggreve, director People & Organisation, richt zich op de arbeidsrechtelijke en HR-aspecten van (vaak internationale) transacties en transformaties. Borggreve was advocaat bij een internationaal advocatenkantoor toen ze werd benaderd door een headhunter. ‘PwC zou een eigen juridische adviestak gaan opzetten. Het leek me een geweldige kans om onder zo’n internationaal merk iets nieuws op te zetten, dus ik stapte in. Op mijn eerste werkdag kreeg ik te horen: “Hier is je laptop, daar je bureau. We hebben geen klanten, geen knowhow: do your magic!” Zo zijn we in 2009 gestart. Inmiddels zijn we met ongeveer 50 mensen. Met grote ambities om verder te groeien.’

Nummer twintig
Eelco Aantjes, binnen PwC Legal gespecialiseerd in fusies & overnames en commerciële contracten, stapte zes jaar geleden over van hetzelfde advocatenkantoor waar collega Borggreve vandaan kwam. ‘Ik was nummer twintig bij PwC Legal, dus dat was een feestje waard. Onze kracht is dat we in multidisciplinaire teams werken. We hebben binnen PwC niet alleen juridische expertise in huis, maar ook fiscale en financiële disciplines. Als advocaat beweeg je je voornamelijk in je juridische wereld, bij PwC Legal ben je veel breder actief. Wat drijft een ondernemer, wat zit er achter, wat vindt hij echt belangrijk? Dat is toch wat anders dan vragen of hij een bepaalde vergunning al heeft geregeld. Het was even wennen, maar deze manier van acteren past steeds beter bij mij.’

Passie voor het recht won het van badkamervloeren 
Claudine Maeijer, partner PwC Legal, werkte 24 jaar in de inter­nationale advocatuur. ‘Ik studeerde rechten in Leiden. Tijdens mijn studie droomde ik over handel in Portugese tegels. Als ik door de stad langs statige grachtenpanden liep, stelde ik me voor hoe ik daar prachtige keuken- en badkamervloeren zou aanleggen. Maar ik ben in de advocatuur beland. De passie voor het recht won, ook al is de liefde voor azulejos nooit verdwenen.’ 
‘Ik ben in juli 2016 bij PwC Legal begonnen, was de vijftig net gepasseerd en werkte al jaren (als medeoprichter) bij een inter­nationaal advocaten- en notarissenkantoor. Nog een keer alle effort geven en meehelpen aan de verdere groei van PwC Legal…dat was hét moment om een nieuwe stap te maken. Als advocaat hield ik me voor internationale klanten en familiebedrijven intens bezig met het brede ondernemingsrecht, fusies, overnames en herstructureringen. Zo vaak heb ik veel respect gevoeld voor klanten die niet bang waren voor een sprong in het diepe. Daar konden mooie dingen uit ontstaan. Mede daardoor geloof ik ook dat het soms goed is om uit je comfortzone te treden. Ook al loop je de eerste dag een nieuw kantoorgebouw binnen en sta je anoniem in de lift, het verruimt je blikveld. Bovendien heb ik een warme ontvangst gekregen.’

Gecombineerde klantteams
‘Door te werken in de gecombineerde klantteams, zijn we van advocaat veel meer business consultants geworden’, vindt Borggreve. ‘Van strategie tot executie, alles wordt multidisciplinair geregeld voor de klant. En al die expertise zit onder één dak.’ Aantjes: ‘We kunnen de klant een oplossing van veel meer dan de juridische kant alleen aanbieden. Hij krijgt dus altijd een volledig advies, waarin de ene keer het zwaartepunt bij juridische aspecten ligt en de andere keer bij fiscale of operationele.’ 
Maeijer benadrukt het creatieve aspect. ‘Alleen naar de juridische inhoud en details van het verhaal van een klant kijken, biedt lang niet altijd de goede oplossing. Je wordt hier getriggerd door bijvoorbeeld de input van een fiscalist of consultant. Dan moet je met een alternatief komen. Er zijn vaak meer wegen die naar Rome leiden. Je zoekt samen met je collega’s, vanuit verschillende disciplines, naar de beste mogelijkheden die haalbaar en verantwoord zijn en die ook passen bij de klant. Dat is uitdagend.’

Om hulp durven vragen
Persoonlijke ontwikkeling krijgt binnen PwC veel aandacht. ‘Belangrijke waarden van PwC zijn – en ja, alles gaat hier in het Engels – act with integrity, care and work together’, legt Borggreve uit. ‘Die waarden passen goed bij mijn persoonlijkheid en geven ook precies weer hoe ik met mijn klanten en collega’s om wil gaan. PwC heeft mij een enorme kans gegeven om mij veel breder te ontwikkelen, ook op persoonlijk vlak. Ik ben opgevoed met het idee sterk en onafhankelijk te zijn. Om hulp vragen, hoorde daar niet bij. Bij PwC heb ik geleerd dat het juist goed kan zijn om je kwetsbaar op te stellen en juist wél om hulp te vragen. Dat vond ik in het begin heel ingewikkeld, maar het heeft mij heel veel gebracht.’ 
Oprechte aandacht voor de mens, dat viel ook Maeijer op toen ze bij PwC ging werken. ‘We delen allemaal de waarden van PwC en de code of conduct, maar spreken elkaar er ook echt op aan als we in strijd met die waarden handelen. Ik geloof dat dat ook een deel van de kracht van de samenwerking is.’ 

Internationaal
PwC Legal timmert flink aan de weg, maar wil nog beter herkend worden in de markt. Maeijer: ‘De markt voor de juridische dienstverlening is versnipperd. Je hebt de grote internationale kantoren, de middelgrote kantoren, de nichekantoren, de rechts­bijstandsverzekeraars, hulp via internet én ook de Big Four zijn terug op de markt. Hoe meer concurrentie des te meer uitdaging om jezelf goed te profileren. Dat zit ‘m bij ons vooral in die gecombineerde dienstverlening.’ 
Borggreve werkt veel in grensoverschrijdende projecten. ‘Bijvoorbeeld een overname van een Europees bedrijf waar we een gecombineerd, internationaal team voor opzetten. Daar zitten Italianen en Duitsers in, Japanners en Belgen. We zijn dan wel allemaal van PwC, maar Mario in Milaan doet zijn werk anders dan Eelco in Rotterdam. Er voor zorgen dat dat allemaal goed samenkomt en samen met de klant als één team optrekken, vind ik een heel leuk onderdeel van ons werk.’

Vertrouwen 
Een belangrijke pijler onder PwC Legal is vertrouwen. ‘De relatie met collega’s en klanten is gebaseerd op vertrouwen en soms ook vriendschap’, stelt Maeijer. ‘Langdurige relaties opbouwen heeft ook met openheid en aandacht te maken. Als ik een zaak voor een klant heb gedaan, dan bel ik na drie maanden. Zomaar, om te vragen hoe het gaat. Laatst las ik dat een directeur (net met pensioen) een lintje had gekregen. Ik nodigde haar uiteraard uit voor een lunch om het te vieren. En in de zomer hoop ik een klant te ontmoeten in Portugal voor een diner. Die persoonlijke belangstelling stellen klanten zeer op prijs en zelf vind ik het ook leuk en belangrijk.’ 
Dat is iets wat Aantjes heeft moeten leren bij PwC. ‘Ik was altijd gewend om zaken gescheiden te houden van het persoonlijke. Ik heb hier ervaren dat dat bij elkaar hoort, dat je het niet honderd procent kunt en hoeft te scheiden. De belangstelling moet wel oprecht zijn, anders werkt het niet. Maar het maakt je werk echt leuker. Je krijgt een band met mensen en dat is zo mooi aan ons vak.’

TEKST: NIENKE LANDRÉ
FOTO’S: RICK NEDERSTIGT