‘Warmtepomp maakt geluid, geen lawaai’

Een wetsvoorstel van minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66), als onderdeel van het nieuwe bouwbesluit, moet het geluid van buitendelen van warmtepompen aan banden leggen. Die normering is echter volgens fabrikanten zo laag, dat het onrealistisch en onhaalbaar blijkt om aan te voldoen. Alle warmtepompen die nu worden geproduceerd en in de afgelopen jaren reeds zijn geplaatst, zouden daarmee ineens niet meer zijn toegestaan.

‘Mensen hebben een mening over een warmtepomp, maar hebben er nog nooit een gezien of gehoord’, vertelt Henk Kranenberg, werkzaam bij warmtepompproducent Daikin. ‘De meesten denken in de eerste plaats dat een warmtepomp zijn warmte-energie nog uit de grond haalt. Dat is slechts één van de mogelijkheden. De meeste warmtepompen die je nu ziet, halen hun warmte uit de lucht, eigenlijk zoals een airco-systeem of een koelkast werkt, maar dan andersom. Bij dit soort systemen is er dus sprake van een buitendeel dat aan de gevel of in de tuin van de woning wordt geplaatst. In de media en door diverse mensen wordt nu gezegd dat die buitendelen lawaai maken. Maar dat is absoluut niet zo. Een warmtepomp maakt geluid, maar geen lawaai! Het geluid is vergelijkbaar met dat van een koelkast. Heeft iemand het daar ooit over?’

Kamerleden rondgeleid
Deze week nam Daikin, als producent, het voortouw om samen met de Dutch HeatPump Association (DHPA), de branchevereniging, een aantal Tweede Kamerleden uit te nodigen om het geluid van verschillende warmtepompen te laten ervaren. Ze werden in Enschede rondgeleid bij diverse projecten van een aantal woningcorporaties. Kranenberg: ‘De minister heeft een wetsvoorstel ingediend op basis van een advies, maar heeft daarbij niet de branche betrokken of gekeken naar hoe dit soort zaken in de rest van Europa zijn geregeld. In Duitsland bijvoorbeeld is er sinds enkele jaren al zeer goede en duidelijke regelgeving die branchebreed door alle partijen wordt gedragen en nagekomen. De geluidsnorm die daarin is opgenomen ligt overdag op 50 dB(A) en kent lagere waarden ‘s nachts en op plekken die extra geluidsgevoelig zijn. Ook de uitvoerbaarheid is goed geregeld met een meetnormering. In het Nederlandse wetsvoorstel ontbreken veel van die zaken. Vandaar ook dat niet alleen fabrikanten, maar ook installateurs en vastgoedeigenaren zich uitspreken tegen dit voorstel.’

Omgevingsgeluid
In het huidige voorstel wordt een geluidsnorm van maximaal 40 dB(A) op de perceelgrens met de buren vastgesteld. Daarmee is de juiste plaatsing van de buitendelen van warmtepompen ook van belang. Tijdens de rondleiding in Enschede konden de Kamerleden Jessica van Eijs (D66), Daniel Koerhuis (VVD) en Erik Ronnes (CDA) bij diverse warmtepompopstellingen het geluidsniveau ervaren. In sommige situaties stond de warmtepomp op redelijke afstand van de woning, dan nog vaak te dicht bij de erfgrens, waar de unit op maximale stand zo'n 50 dB(A) produceerde. Het laagst gemeten omgevingsgeluid lag overigens gemiddeld op 47,5 dB(A). ‘Dan hebben we het over geritsel van boombladeren in de wind, eventueel verkeer op grotere afstand, vogels die fluiten en mensen die elkaar begroeten. Zelfs deze geluiden rondom de warmtepomp liggen al hoger dan de nu voorgestelde norm! Een koffiezetapparaat of elektrische tandenborstel produceert ongeveer 60-70 dB(A), om even een vergelijking te maken.’

Klimaatambities in gevaar
Frank Achterberg, voorzitter van de DHPA, reageerde in het Algemeen Dagblad als volgt: ‘Dit wetsvoorstel brengt het plan voor de klimaatambities van het kabinet in gevaar. De nieuwe norm betekent voor veel consumenten een enorme extra barrière om een warmtepomp aan te schaffen". Henk Kranenberg vervolgt: "Het gaat hier om zeer hoogwaardige technologische producten waar jaren aan innovatie in is verwerkt, ook op het vlak van het stiller maken van warmtepompen. En als er door de nieuwe geluidseisen, nieuwe maatregelen genomen moeten worden, bijvoorbeeld door extra omkastingen te plaatsen, zal dat een effect hebben op de kosten maar ook op de (energie)prestaties van de warmtepomp.’

Realistisch
Kranenberg: ‘We zijn als Europese producent absoluut voorstander van regulering en regelgeving, maar het moet wel realistisch en uitvoerbaar zijn. We hopen dat er in ieder geval kritische vragen gesteld gaan worden aan de minister en dat zij het wetsvoorstel nog eens goed bekijkt en aanpast. En niet alleen omdat de branche daarmee geholpen is, maar vooral om consumenten en ook bijvoorbeeld woningcorporaties niet verder op kosten te jagen in de energietransitie.’ Inmiddels is bekendgemaakt dat het besluit met betrekking tot geluid door de Kamer over de zomer heen getild wordt en nu al wordt afgehamerd.