Ondernemersvertrouwen in industrie daalt, maar geen reden tot paniek volgens ING

De ondernemers in de industrie waren voor de derde maand op rij minder positief. Het producentenvertrouwen daalde fors, zo meldt het CBS. Dat komt vooral doordat producenten zich zorgen maken over de verwachte bedrijvigheid in het algemeen en hun eigen orderportefeuille. Ook was het oordeel over de voorraden gereed product negatiever. Een meerderheid vindt die te groot.

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in april 12,1 procent lager dan in april 2022. Dit is de grootste daling na april 2009. Ook in de drie voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis.

‘Geen voorbode van economische dip’

De industrie ondervindt de gevolgen van de afgezwakte economie en de verschuiving in consumentenvoorkeuren van goederen naar diensten, reageert Gert Jan Braam op aanleiding van de cijfers. Hij is sectorspecialist Industrie bij ING en vindt de CBS-cijfers niet verontrustend. 

‘De industrie profiteerde tijdens corona van een grote herstelvraag naar elektronische producten en andere goederen. Maar het afgelopen jaar is er een duidelijk teruglopende goederenvraag, terwijl de vraag naar diensten in een economie zonder beperkingen juist toeneemt. Zodra voorraden afgebouwd zijn zal een basisbehoefte aan goederen de industrie ondersteunen. En lang niet alle producten kunnen als dienst worden aangeboden. De afnemende vraag in de industrie hoeft dus geen voorbode te zijn van een economische dip.’

Het aantal overnachtingen, vliegreizen en bezoeken aan uitgaans- en recreatiegelegenheden is fors gestegen, aldus Braam. ‘Dit ging ten koste van de goederenconsumptie. Duurzame goederen, zoals auto’s en woninginrichting worden nu minder afgenomen.’ 

Orderportefeuille

Het CBS vindt het positief dat er meer ondernemers zijn die hun orderpositie groot inschatten dan degenen die hun orderportefeuille te klein noemen. Het aantal ondernemers dat verwacht dat hun productie de komende drie maanden zal toenemen was eveneens groter dan het aantal ondernemers dat een afname van de productie voorziet.

Er zijn verschillen tussen deelsectoren. Zo waren de ondernemers in de elektrotechnische en machine-industrie het meest positief, net als in de voorgaande maanden. Ondernemers in de hout- en bouwmaterialenindustrie waren opnieuw het meest negatief.

De teneur in Nederland komt overeen met die in Duitsland, een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse industrie. Daar is het vertrouwen van ondernemers in de industrie in juni verder verslechterd, zo wees de in duitsland gehanteerde IFO-index uit. Ze waren een stuk negatiever over hun toekomstige bedrijfssituatie en ook minder positief over hun huidige bedrijfssituatie. De gemiddelde dagproductie van de Duitse industrie was in april nog wel 2,6 procent hoger dan een jaar eerder.

Exportherstel

Volgens ING’s sectorbankier Braam geven de langzaam groeiende consumptie en de later dit jaar aantrekkende export door licht herstellende wereldhandel weer wat vertrouwen. ‘De verwachting is dat exportherstel doorzet in 2024 doordat ook ketenverstoringen verder verdwijnen en internationaal weer lichte groei afgegeven wordt. Dit heeft een positief effect op de industrie, de grootste exporterende sector. De vraag naar goederen zal na de voorraadafbouw weer wat toenemen, door een afnemende inhaalvraag weliswaar langzaam.’

‘In de technologische (maak)industrie ondersteunen goed gevulde orderboeken de productie momenteel nog. Verder trekken de energie-intensieve sectoren weer wat aan door lagere energieprijzen maar werkt de rente nog drukkend op kapitaalinvesteringen. Producenten blijven daarbij positief over de productieverwachtingen de komende maanden.’

Investeringen in innovatieve technologie zijn cruciaal voor het versterken van de concurrentiepositie van industriebedrijven, merkt Braam op. ‘Daarom is het een goed signaal dat in de technologische industrie de investeringsverwachtingen nog positief zijn door verduurzamingsdoelen en toenemende digitalisering en robotisering om hiermee de productiecapaciteit ook zonder personeel op niveau te houden.’

(foto Kunakorn/AdobeStock)