Ondernemers kleinbedrijf optimistischer, ondanks financieringsproblemen

Het ondernemersvertrouwen neemt toe, maar bedrijven hebben veel behoefte aan groei- en verduurzamingsfinanciering en hebben moeite om die te krijgen. Dat blijkt uit de tiende Kleinbedrijf Index (KBI), een onderzoek van kredietverstrekker Qredits, ondernemersvereniging ONL en de Hogeschool van Utrecht. Ze ondervroegen meer dan duizend ondernemers in het kleinbedrijf. 94 procent daarvan had minder dan tien medewerkers. 

‘Ondernemers zien de zon weer schijnen. Het ondernemersvertrouwen schiet omhoog van een bijna neutrale +5 naar +30. Dat is de hoogste meting sinds de start van de KBI’, staat in het rapport te lezen. Veel ondernemers verwachten in het huidige kwartaal hogere te realiseren en de helft van alle ondernemingen groeit. Daarnaast herstelt 33 procent van de bedrijven van coronaperikelen of andere marktverstoringen. Ook hoeven minder bedrijven hun deuren te sluiten: het aantal opheffingen zakt verder terug van 5 naar 4,4 procent. 

Minimumloon

Voor het eerst sinds de start van de Kleinbedrijf Index (begin 2021) verdient meer dan de helft van de ondernemers (53 procent) meer dan het minimumloon. Het aantal ondernemers dat onder bijstandsniveau verdient, zakt licht naar 29 procent.

Niet in elke sector gaat het even goed, merken de onderzoekers op. Vooral in de culturele sector (66 procent), in de horeca (40 procent) en de detailhandel (37 procent) en komen ondernemers niet uit boven het bijstandsniveau.

Kapitaal nodig voor groei en verduurzaming 

De kapitaalbehoefte in het kleinbedrijf bleef de afgelopen kwartalen boven de 40 procent, aangewakkerd door twee factoren. Ten eerste stijgt het aantal bedrijven dat groeit. Om dat mogelijk te maken, zijn de ondernemers op zoek naar kapitaal.  Ten tweede is er behoefte aan kapitaal voor verduurzaming: zes op de tien ondernemers wil investeren in energiebesparing. 

De horeca loopt daarin voorop. Die ondernemers kiezen voor een combinatie van maatregelen, zoals het plaatsen van zonnepanelen (63 procent), een elektrische bedrijfsauto (61 procent), de aanschaf van energiezuinige machines en apparatuur (60 procent) en isolatie (51 procent). 

De behoefte aan kapitaal is vooral hoog in de technische sector (54 procent). Veel lager is die bij zakelijk dienstverleners (31 procent) en de cultuurondernemers. Ook rapporteren ondernemers met personeel (47 procent) een hogere behoefte aan financiering dan ondernemers zonder personeel (38 procent). 

Subsidies werken niet

Omdat overheden subsidies voor verduurzaming pas achteraf uitkeren, zijn ze niet effectief want slecht toegankelijk voor kleine bedrijven. Veel ondernemers hebben juist gebrek aan kapitaal. De onderzoekers noemen het daarom niet verwonderlijk dat maar 5 procent van de ondernemers de afgelopen twaalf maanden gebruik heeft gemaakt van subsidies. ‘Juist in een periode waarin energiekosten de pan uit rezen.’

Ook weten maar weinig ondernemers de weg te vinden naar goedkope leningen voor verduurzaming van hun energiegebruik.  Slechts 4 procent maakte daar gebruik van. In veel gevallen is het ‘onnodig duur en ingewikkeld’, staat in de KBI.  

7 procent van de ondernemers geeft aan de komende twaalf maanden gebruik te willen maken van subsidies en financieringen voor verduurzaming. Vooral horecaondernemers en ondernemers in de zorg/verzorging hebben daar interesse in. De zakelijke dienstverlening, de detailhandel en de culturele sector hebben de minste interesse in dergelijke regelingen. 

Aanbevelingen

Qredits, ONL en Hogeschool Utrecht doen drie aanbevelingen in het rapport. De eerst is dat de overheid werk maakt van een eenvoudiger subsidieaanvraag. Daarbij zou de ondernemer via een depotstelling niet zelf de energiebesparende maatregelen hoeven voor te financieren. 

Het tweede advies is een landelijke laagrentende lange lening voor energiebesparingen. Daarmee zou financiering van meerdere besparingsmaatregelen tegelijkertijd mogelijk moeten zijn.  

De samenstellers van de Kleinbedrijf Index wijzen tot slot op de lage inkomens. 47 procent van de ondernemers kan niet of nauwelijks rondkomen. ‘Het is onontkoombaar dat gemeentes vaker gesprekken voeren met ondernemers over hun levensvatbaarheid. Daarin zal ook directe inkomenssteun nodig zijn en begeleiding of omscholing naar de arbeidsmarkt.’

foto: De horeca loopt volgens de onderzoekers voorop met investeringsplannen voor verduurzaming. (foto Dragon Images/Adobe Stock)