Wetenschappers de markt op met kansrijke uitvinding

Stille stofzuigers, innovatieve batterijen, effectievere medicijnen tegen kanker en goedkopere technieken om windmolenparken te bouwen. Het zijn voorbeelden van uitvindingen van Nederlandse wetenschappers die van de overheid een begeleidingstraject op maat krijgen om hun innovatie sneller op de markt te brengen. Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap trekt er voor de komende zeven jaar in totaal ruim 19 miljoen euro voor uit. Wetenschappers kunnen zich vanaf vandaag inschrijven.

‘We hebben in Nederland onderzoek van wereldklasse’, aldus minister Bruins. ‘Maar onderzoek omzetten naar een product, het starten van een bedrijf of zoeken van financiering om je innovatie verder te krijgen is een heel andere tak van sport. Met dit programma zorgen we dat meer onderzoek direct van waarde is voor mensen en bedrijven. Wetenschap kan zo bijdragen aan onze toekomstige welvaart.’

Het idee achter het programma is om het potentieel van wetenschap meer te benutten. Zeker nu er minder geld voor onderzoek en wetenschap is, vindt het kabinet het zonde als kansrijk onderzoek op de plank blijft liggen.

Van idee naar de markt

Het tweejarige programma voor wetenschappers heet Faculty of Impact. Het houdt het midden tussen een opleiding bedrijfskunde op maat en het daadwerkelijk oprichten van een bedrijf. Wetenschappers krijgen praktijkgerichte trainingen over het oprichten van een bedrijf, marketing, octrooien, financieringsmogelijkheden en presentatievaardigheden. Gegeven door mensen uit de praktijk. Zoals ondernemers, investeerders, juristen en octrooideskundigen.

De wetenschappers verkennen gedurende die twee jaar onder begeleiding van die mensen ook de markt en de financieringsmogelijkheden. Uiteindelijk zetten ze daadwerkelijk stappen op weg naar een bedrijf en het op de markt brengen van hun idee.

Prins Constantijn

Inmiddels bestaat de Faculty of Impact twee jaar. Het idee voor dit programma komt uit Berkeley in de VS. Het werd opgepakt door onder andere Prins Constantijn van Techleap (dat start-ups begeleidt) en UNL (Universiteiten van Nederland). Zij zagen kansen om het idee ook in Nederland te starten. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) sloot zich hierbij aan en stelde geld beschikbaar om een pilot te draaien.

NWO voert ook de selectieprocedure uit. De eerste tien wetenschappers hebben het programma inmiddels afgerond. Veertien anderen zijn nu bijna een jaar bezig. De resultaten zijn goed, constateert Bruins. Daaro stelt hij nu voor zeven jaar geld beschikbaar. Ook universiteiten dragen bij.

De verwachting is dat de komende jaren ongeveer honderd wetenschappers het programma volgen. Zij kunnen zich jaarlijks inschrijven. Alleen de innovatieve ideeën met marktpotentie en impact komen in aanmerking. Een commissie van experts beoordeelt de plannen.

Veelbelovend

De eerste resultaten zijn veelbelovend. Zo hebben Sebas Pronk en Irati Beltran Hernandez van de Universiteit Utrecht een nieuwe manier uitgevonden om kanker te bestrijden. Kankermedicijnen worden met een infuus toegediend, maar werken pas als ze de kankercellen hebben gevonden. Zodra ze binnen zijn gedrongen in de kankercellen, worden de medicijnen geactiveerd met licht. Zo kan kanker veel gerichter behandeld worden.

Voor het plaatsen van windmolens op zee moet nu nog hard in de bodem worden geheid. Dat levert veel herrie op en is slecht voor het onderwatermilieu. Stas Verichev van de TU Delft heeft een manier uitgevonden om windmolens met een draaiende beweging de grond in te trillen. Minder overlast, goedkoper, en beter voor het milieu. De eerste proeven met buizen van beperkte diameter zijn inmiddels succesvol verlopen.

Mohammad Kojourimanesh van de TU Eindhoven heeft een technologie ontwikkeld die thermos-akoestisch geluid kan reduceren. Dat biedt kansen voor stille stofzuigers en warmtepompen. De wetenschapper heeft inmiddels contracten met grote fabrikanten.  De techniek is in principe ook geschikt voor vliegtuigen.

Aytac Yilmaz van TU Delft vond een batterij uit die gemaakt is van ijzer, lucht en water, bestanddelen die veel goedkoper en makkelijker te winnen zijn dan het nu gebruikte lithium. Inmiddels is hij in gesprek over eerste pilots van zijn batterijen in Nederland en Duitsland en zijn er plannen voor een eerste pilotfabriek om de batterijen te gaan produceren.

FOTO: Een van de eerste uitvindingen die bijna marktrijp is, is een technologie ontwikkeld die thermos-akoestisch geluid kan reduceren. Bijvoorbeeld toe te passen in stofzuigers. (foto Sofiko14/AdobeStock)