‘Een kist, die dráág je!’

Jacquet

Zoekend kijken we om ons heen in de hoofdvestiging van Van der Spek Uitvaart in Capelle aan den IJssel. Nergens is aan te herkennen dat we zojuist een uitvaartbedrijf zijn binnengestapt. Martin van der Spek, algemeen directeur, kan daar wel om lachen. ‘Als mensen hier voor het eerst komen, denken ze dat het hier vol staat met kisten. Ja, er ligt een hoge hoed op de kapstok, zag ik net. Maar dat is toeval. Ik heb mijn jacquet al twee jaar niet aangehad.’

Meer vrijheid

Tijden veranderen. Zeker in de uitvaartbranche. ‘Vroeger schreef de kerk voor hoe een uitvaart hoorde te zijn. Dat gaf duidelijkheid, maar ook weinig vrijheid. Nu zie je dat mensen zich laten inspireren door verschillende religies. Het leven wordt ook veel meer gevierd. We houden wel altijd oog voor bepaalde tradities. Een kist zet je bijvoorbeeld niet op een karretje; die dráág je. Maar we lopen niet meer helemaal in het zwart.’

In de zaak

Martin kan zich de kennismaking met het bedrijf nog goed herinneren. ‘Als veertienjarige begon ik met het poetsen van de volgauto’s. Toen ik voor het eerst de kisten zag, vond ik dat wel vreemd en eng. Maar al snel groeide ik er helemaal in. Zodra ik mijn rijbewijs had, begon ik als volgautochauffeur. Op mijn zeventiende had mijn vader al gevraagd of ik de zaak in wilde. Toen heb ik ja gezegd. Geen moment spijt van gehad. Het is zo’n verschrikkelijk mooi vak. Van het leiden van het bedrijf tot en met de vele mooie en interessante mensen die je ontmoet.’

Broers

Het bedrijf telt inmiddels 75 medewerkers, van grafisch ontwerpers tot uitvaartverzorgers. Martin: ‘Mijn vader stond er vroeger regelmatig alleen voor. Het is heel prettig om zo’n fantastisch team om je heen te hebben. Ook is het fijn om als broers het bedrijf te leiden. Je zegt makkelijker tegen je broer wat je ervan vindt dan tegen een ander. Bij ons is het: weinig woorden, veel daden.’

Verdrietig

De laatste jaren is de concurrentie in de uitvaartbranche enorm toegenomen. ‘Dat is op zich goed, maar er zijn ook mensen die door de vergrijzing dollartekens zien en aan de keukentafel een uitvaartbedrijfje beginnen. Terwijl je echt moet weten wat je doet, want je komt in een heel kwetsbare periode bij mensen binnen. Je moet vertrouwelijk met mensen omgaan. Sommigen denken daar te lichtzinnig over. Daar word ik wel eens verdrietig van.’

Emoties

Over verdriet gesproken: in de uitvaartbranche is de emotie nooit ver weg. ‘Soms alleen al door publieke belangstelling, zoals bij de uitvaart van Coen Moulijn. Maar denk ook bijvoorbeeld aan een gezin dat uit elkaar gerukt wordt door een auto-ongeluk. Ga daar het gesprek maar mee aan… Soms komen dingen wel dichtbij. Dat je denkt: zo, dat zou mij ook kunnen gebeuren.’

Middelpunt

Toch is het niet zo dat Martin al precies weet hoe zijn eigen uitvaart eruit zal zien. ‘Dat ligt eraan waar je dood gaat en hoe oud je wordt. Ik ben nu 55. Ik sta midden in het leven. Mijn vrouw zegt altijd: Jij bent overal het middelpunt, het lijkt me stug dat jij in besloten kring wordt begraven. Maar stel je voor dat ik 90 word. Dan ziet mijn uitvaart er toch heel anders uit? Dan mag het van mij wel wat soberder zijn.’

Van het leven genieten

‘Daar komt bij dat er thuis ook allerlei dingen zijn die je aandacht opeisen. Hockey vooral! Mijn vrouw en ik kennen elkaar van de hockeyclub. Inmiddels speel ik niet meer, hoor. Te veel blessures. Wel ben ik manager van een team en onze kinderen hockeyen allemaal op hoog niveau. In het weekend reizen we heel Nederland door. Bij een weekend zonder sport zitten we elkaar opeens aan te kijken van: wat gaan we nu doen? Maar dat komt gelukkig zelden voor. Bovendien heb ik een stel mooie vrienden om me heen…’