‘DRAGAN ÉN ELLIS!’

ARBO Rotterdam bestaat 20 jaar

ARBO Rotterdam is het bedrijf van Dragan Culic én Ellis Smoor. ‘Dat wil ik er nadrukkelijk in hebben’, zegt Dragan vooraf. ‘Zonder een van ons beiden was het allemaal nooit geworden wat het nu is.’

Nederlands nuchterheid
Met haar Nederlandse nuchterheid temt Ellis het temperament van Dragan: ‘Zeker in de beginfase was dat best nodig. Inmiddels ben ik zelf ook wel iets milder hoor… Maar we vullen elkaar meer aan dan mensen denken.’

‘Zo denken ook veel mensen dat ik een autocraat ben, maar ik ben alles behalve dat! Ik kan luisteren, overleggen, m’n mening bijstellen. Alleen wat wel zo is: ik neem hier uiteindelijk de beslissingen.’

En jaren nog hierna…
Ellis en Dragan begonnen het bedrijf op de spreekwoordelijke zolderkamer. ‘We waren pas een paar maanden bezig toen ik op een avond thuiskwam met de mededeling: we gaan Sparta sponsoren!’ De eerste reactie van Ellis luidde: ‘Daar zijn we toch nog veel te klein voor!’ 

‘Ik zei toen: dat klopt, maar jij en ik zijn de enige twee die dat weten.’ De volgende week hing er een groot reclamebord van ARBO Rotterdam tussen de borden van allerlei grote bedrijven. In de twintig sponsor-jaren daarna speelde Sparta Rotterdam een belangrijke rol in de groei van ARBO Rotterdam. ‘Zo lang Sparta en ARBO Rotterdam bestaan, zal die sponsoring blijven bestaan.’

Niet te missen
‘Ik ben ook niet makkelijk te missen.’ Dat is een understatement. Dragan is een kolossale verschijning, zéér aanwezig, pratend in hoofdletters en uitroeptekens, nóóit om een mening verlegen en altijd geïnteresseerd in die van anderen. ‘Mensen gaan dan vanzelf vragen: wie is dat? Ik heb nooit iemand aan zijn of haar jasje hoeven trekken. En als er dan één klant binnen is, volgt de rest bijna vanzelf. Daarna telt alleen de kwaliteit.’

Een leider met inhoud? In Nederland hebben we na Lubbers nooit meer iemand gehad die daar op leek…

Idem Tito
Dragan is geboren en gevormd in het voormalige Joegoslavië. Boven zijn bureau hangt een iconisch portret van Tito, van 1945 tot 1980 de president van Joegoslavië. ‘Ik ben trots dat ik als politiefunctionaris diende onder Tito. Voor Joegoslavië. Ik weet waar ik het over heb, hè. Géén dictatuur. De gezondheidszorg was gratis en zeer goed. Onderwijs was gratis en zeer goed. Prachtig land! Veilig! Toen Tito in 1980 stierf, waren er meer staatshoofden bij elkaar dan er daarvóór en daarna ooit bij elkaar zijn geweest. Dat zegt alles over zijn invloed, ook op het wereldtoneel.’

Ballen van staal
‘Nou, ontmoet… Dat is een groot woord. Ik studeerde aan de politie-academie en was onderdeel van de erewacht tijdens een bezoek van Tito. Op een gegeven moment liep hij naast me… Toen was hij al 87, dus met veel minder kracht dan voorheen. Maar het ging mij ook meer om waar hij voor stond, wat hij symboliseerde. Tito is de enige leider die na de Tweede Wereldoorlog ook eens nee durfde te zeggen tegen Stalin. Dat deed toen niemand van al die andere wereldleiders. Ballen van staal! Een leider met inhoud! Kom daar nu nog maar eens om… Merkel misschien… In Nederland hebben we na Lubbers nooit meer iemand gehad die daar op leek…’

Churchill
‘Ja, dat heeft grote invloed gehad op mijn ontwikkeling en die van ons bedrijf. Dat geldt ook voor een paar andere grote leiders. Ik heb vrijwel alles gelezen wat er over Churchill is geschreven. Over Charles de Gaulle trouwens ook. Ervaring is heel belangrijk, voor alles. Maar we leven veel te kort om alles zélf te ervaren. Dus moet je de ervaringen van anderen gebruiken. Zo probeer ik mezelf te vormen. Ook nu nog.’

Verenigde nationaliteiten
ARBO Rotterdam is minimaal net zo divers als Rotterdam. ‘Ons bedrijf telt meer nationaliteiten dan de Verenigde Naties. Ik ken, ook weer vanuit mijn opvoeding in Joegoslavië, het woord discriminatie helemaal niet. Wat is geloof, wat is kleur? Ik hou van m’n mensen. In die twintig jaar is het nog nooit voorgekomen dat iemand geen vrij kreeg als hij of zij dat wilde, en hebben we nooit iemand ontslagen. We kennen sowieso weinig verloop onder het personeel.’

Meerwerk kennen we niet!
‘Onder klanten nóg minder. Ja, hoe komt dat? Ik denk dat we vooral duidelijk zijn. Ik vind het een beetje moeilijk om het als een sterk punt te noemen… Ieder mens moet zich aan z’n woord houden. Maar als wij zeggen dat iets op een bepaalde datum klaar is, is het klaar. We zeggen vooraf wat iets kost. Van meerwerk hebben we nog nooit gehoord, we doen geen uurtje-factuurtje, we schrijven geen kilometers. En we hebben in die twintig jaar nog nooit onze prijzen verhoogd. Daar heb ik niets mee. Een klant moet weten waar hij aan toe is. We verlagen ze ook niet, hoor. Geen zomeracties, winterkortingen of drie halen, twee betalen. Dat vind ik helemáál onzinnig.’

Foto
Tenslotte maken we het staatsieportret. Een compositie met twee tegenpolen als onverwoestbare twee-eenheid. Tito ziet vanuit zijn lijst dat het goed is. Dat geldt voor de afgelopen twintig succesvolle jaren, en voor járen nog hierna!