Omgaan met rouw en verlies tijdens de feestdagen

De feestdagen zijn bij uitstek een tijd voor familie, samenzijn en vreugde. Maar niet voor iedereen is het een vrolijke maand. Tijdens de feestelijke december maand wordt de rouw om het verlies van een overleden dierbare soms extra gevoeld. Een blog van Van der Spek Uitvaart:

Een lege plek aan tafel tijdens het kerstdiner maakt pijnlijk duidelijk dat iemand er niet meer is. De feestdagen zitten vol prikkels die het verdriet om een verloren dierbare naar de oppervlakte kunnen laten komen. Het zijn momenten waarop je er net even wat meer aan herinnerd wordt dat de overledene ‘erbij had kunnen zijn’.

Rouw is voor iedereen anders

Rouwen is een individueel proces. Hoe rouw tot uiting komt in het dagelijks leven, is voor iedereen anders. Er zijn geen ‘gouden regels’ voor rouwen en geen ultieme tips die uw verdriet zullen laten verdwijnen. Ook wij hebben deze (helaas) niet. Toch zijn er wel een aantal dingen die u kunt doen (en laten) om ruimte aan uw verdriet te geven tijdens de feestdagen in december.

Tip 1: Houd tradities in stand

December is een maand van bezinning, terugblikken op het afgelopen jaar en samenzijn. Maak ruimte voor de mooie herinneringen die u heeft aan een overleden dierbare. Houd vaste rituelen of tradities die jullie samen hadden, in stand, juist na een overlijden. Dit kan steun en houvast geven. Het geeft ruimte aan het verdriet. Haal bijvoorbeeld samen met familie en vrienden herinneringen op, maak het favoriete eten van de overledene klaar, bezoek het graf of doe gezamenlijk iets waar de overledene van hield.

Tip 2: Forceer niks

Voelt u zich niet verplicht om u anders voor te doen dan u zich voelt. Geforceerd vrolijk zijn is nergens voor nodig. Geen zin om naar een kerstborrel of andere feestelijke bijeenkomst te gaan? Spreek met uzelf af om maar even te gaan. Als u eerder naar huis wilt, zal niemand hier raar van opkijken. Wanneer u nog niet weet hoe de dag gaat verlopen, geef dan bij de rest van de aanwezigen aan dat u mogelijk eerder zult vertrekken. Zo wordt de drempel om dit later op de dag aan te geven een stuk minder hoog.

Tip 3: Geef ruimte aan het verdriet

Sta uzelf toe om verdriet en al de andere emoties die bij rouwen horen, te voelen. Praat met mensen die dichtbij u staan. Het delen van gevoelens is een blijk van vertrouwen en schept een band. Bovendien kan het ontzettend opluchten om te praten. Vertel naasten daarom wat u deze feestdagen zelf graag wilt en waar u wel of geen behoefte aan heeft. Het is heel normaal dat verdriet tijdens de feestdagen extra aanwezig is. Laat deze emoties toe en probeer ze niet weg te drukken.

Eenzaam gevoel?
De gezelligheid en schijnbare onbezorgdheid waarmee anderen de feestdagen lijken te beleven, kunnen zorgen voor een eenzaam gevoel. Ook al is het misschien verleidelijk, probeer uzelf niet te isoleren. Accepteer hulp die u wordt aangeboden en wees niet bang om aan te geven waar u zelf behoefte aan hebt.

Tip 4: Geneer uzelf niet

Soms kan het lijken alsof familie of vrienden maar weinig oog voor uw verlies hebben. Dit komt meestal niet voort uit desinteresse. Voelt u zich dan ook niet gekwetst als dit het geval lijkt te zijn. Mensen vinden het soms lastig zich een houding te geven of hebben simpelweg hun aandacht bij iets anders. Terwijl voor u het verdriet nog net zo hevig kan voelen als vlak na een overlijden, is het voor andere mensen niet altijd duidelijk wat er door uw hoofd gaat. Schroom nooit om zelf over het verlies te beginnen en wees niet bang om uw gevoelens uit te spreken. De dood hoort bij het leven.

Tip 5: Verplichtingen

Geen zin om een kerstboom neer te zetten? Of ziet u ontzettend op tegen het versturen van kerstkaarten? Doe het dan niet. Voelt u zich vooral niet schuldig over de beslissingen die u neemt. Stel realistische verwachtingen en stel uzelf de vraag: wat wil ik zelf?

Wees realistisch

Er is geen goede of verkeerde manier om de feestdagen door te komen. Wees eerlijk naar uzelf, stel realistische verwachtingen en plan vooruit. Vergeet in ieder geval niet dat het belangrijkste is om ruimte te geven aan uw verdriet, herinneringen en gevoelens. Bedenk daarnaast dat u ook warme en gelukkige momenten mag toelaten. Dit doet niks af aan het gemis of de liefde die u voelt voor de overledene.