Blog Robert Jan van Leeuwen (0 Entropy): zullen we allemaal stoppen met visie, missie en waarden?
0to9 Values-Driven Creativity - Rotterdam
Herken je de situatie? Een nieuw bestuur, nieuwe directie, de eerste 100 dagen en dan is het ei gelegd. Het moet toch net anders. Visie, missie en waarden gaan echt op de schop. Tijd voor een nieuwe wind door de tent. De externe specialist wordt ingehuurd en die adviseert ons direct om met de leidende coalitie een paar dagen op de hei te gaan zitten om deze noot gezamenlijk te kraken. Het complete bestuur is uitgerukt, aangevuld met disciplines als Communicatie, HR en Operations. Het blijkt een taaie noot te zijn. We merken hoe verschillend we er allemaal in zitten. En hoe anders alle belangen zijn. Maar na twee dagen komen er mooie waarden op tafel waar iedereen zich in kan vinden. Eerlijkheid en betrouwbaarheid scoren hoog. En ja, innovatie moet er ook bij. Evenals flexibiliteit en partnership. So far so good. Nu nog even deze waarden vertalen naar onze visie en missie. Je voelt ‘m al aankomen… het verhaal herhaalt zich. Nog een noot.
Na die twee dagen…
We hebben allemaal ergens wat water bij de wijn moeten doen, maar we hebben onze eigen belangen goed verdedigd en we zien onze eigen taal (…taal! Hoe belangrijk is dat? Komen we zo op terug!) terug in de zinnen. We hebben nu alles op een A4’tje staan. Een mooie bondige visie, de missie strak verwoord (we weten weer waarom we op aarde zijn) en we zijn uitgekomen op vijf waarden. Je bent het niet met alle waarden eens, maar die van jou zitten er in ieder geval bij.
We zijn terug op kantoor. De A4 ligt op ons bureau. En dan komt de echte uitdaging. Hoe gaan we al die collega’s nu meenemen in dit verhaal? Afdeling Communicatie! Die kan het mooi opmaken en op sites, intranet en via andere reclamemiddelen delen met de collega’s. De klus zit erop. We gaan door met het dagelijkse werk. En Communicatie zendt het nieuws uit. Zendt…
Na een half jaar…
Een leuke vrouw van een bureau dat iets met waarden doet komt langs. Je hebt een mooi gesprek. Terloops vraagt de dame naar jullie waarden. Je voelt je een beetje betrapt als je je omdraait om op het bord te kijken waar de waarden hangen. “Nee, niet oplezen” zegt ze lachend, “uit je hoofd!”. Lichtelijk beschaamd kom je er tot drie. Shit, wat waren de andere twee nou ook alweer? Koffie, mevrouw? “Hoe worden de waarden gevoeld en geleefd in de organisatie?” vraagt ze dan ook nog een keer. Je kan niet anders zeggen dan dat je werkelijk geen idee hebt. Want ja, als je het zelfs als bestuurder al niet weet…
Herken je dit? Een troost. Je bent echt niet de enige. Vijf waarden is echt niet te onthouden. We hebben nog nooit een bedrijf gemeten waar de medewerkers alle waarden konden opdreunen. Laat staan voelen en omarmen. Daar hebben we het nu nog maar even niet over.
Meten van waarden. Wel eens over nagedacht?
De mevrouw van het bureau heeft een suggestie. Je bent er trouwens inmiddels achter wat ze doen: ze maken cultuur- en communicatieprogramma’s met als basis een Cultuur Waarden Onderzoek. En dat laatste is wel een goede suggestie om te doen. Het is tijd om eens te meten hoe en of de vijf waarden leven binnen de organisatie.
Je voelt ‘m al aankomen. In de regel meten we dat die vijf waarden nooit herkend worden. Laat staan gevoeld. En toch blijven we allemaal zo trouw aan die bak met waarden. Waarom? Omdat we geen keus kunnen maken? Omdat we de crucial conversation niet aangaan?
Bijvangst bij een Cultuur Waarden Onderzoek
In het onderzoek bleken de vijf waarden inderdaad niet onder het gehele personeel naar boven te komen. En er kwam nog meer boven water. Het onderzoek van de dame liet ook zien wat gewenste waarden zijn. “Visie en Missie” zelf bleken daar hoog te scoren. De organisatie gaf collectief aan behoefte te hebben aan een heldere visie en missie. En wij zijn zo vrij daar aan toe te voegen dat je die beter niet bij elke nieuwe bestuurder kunt wisselen. Daar begrijpt op den duur een organisatie niet zoveel meer van. Om het woord murw maar even te laten voor wat het is.
Twee nieuwe begrippen: Ambitie-Waarde & Beeld-Taal
Dit artikel eindigt met prediken voor iets waar wij diep in geloven; Beeld-Taal & Ambitie-Waarde. We boeken daar al jaren mooie resultaten mee. Dat gaan we dus ook niet uitleggen, dat kun je beter voelen.
Een case waar we bijvoorbeeld trots op zijn, is de fusie van het Franciscus Gasthuis en het Vlietland ziekenhuis. Al ruim vier jaar zijn ze trouw aan die ene Ambitie-Waarde “begrip”. Omdat zij begrijpen dat het hebben van meerdere (kern-)waarden geen zin heeft. Alles over deze case (kijk vooral even naar de ambitiefilm) lees je hier. En dat het ziekenhuis niet alleen in-, maar ook extern het meest begripvolle ziekenhuis wil zijn, blijkt uit de Beeld-Taal waar ze al die jaren trouw aan zijn. We gaan nu niet uitleggen wat we met die twee nieuwe begrippen bedoelen. We verwijzen graag naar de film.
Misschien krab je je nu achter de oren. Hoe zou dat zijn met onze vijf waarden? Mocht je dat echt willen weten? Bel ons, we vertellen je graag over alle ervaringen met ons Cultuur Waarden Onderzoek. In al die verschillende branches. Grote kans dan jouw branche erbij zit. Je bent welkom op de Coolsingel in Rotterdam.
Groeten van het team 0 Entropy!
NB – Nog een nieuw begrip: Entropie. Het staat voor onbenut arbeidspotentieel. Een onvoldoende heldere visie en missie kunnen daar reden voor zijn. Hebben we een leuk filmpje van. Met ganzen. En het gaat over jou.