Pleidooi voor hogere reiskostenvergoeding bij schoon woon-werkverkeer
19-09-23
De helft van de grote bedrijven die actief hun CO2-uitstoot willen verlagen, hanteert voor hun medewerkers hogere vergoedingen als ze duurzaam reizen. Bijvoorbeeld als ze de fiets, het OV of een elektrisch vervoermiddel pakken voor woon-werkverkeer of klantenbezoek. Dat blijkt uit een enquête van de Coalitie Anders Reizen.
Door de hoge brandstofprijzen is er veel te doen over het voornemen van het kabinet om volgens plan de tijdelijk verlaagde accijns op benzine, diesel en gas ongedaan te maken. De Coalitie Anders Reizen bestaat sinds 2015. 70 werkgevers zetten zich in om de CO2-uitstoot op hun woon-werkverkeer en zakelijke mobiliteit uiterlijk in 2030 met 50 procent te verlagen.
De organisatie onderzocht in de aanloop naar Prinsjesdag hoe grote Nederlandse werkgevers het reizen van hun medewerkers vergoeden én proberen te beïnvloeden. Directeur Hugo Houppermans: ‘We zitten midden in de transitie van fossiel naar emissieloze mobiliteit. Bedrijven bereiden zich voor op een toekomst zonder brandstof en stimuleren vitaliteit door fiets, OV en elektrisch rijden. Den Haag kan leren van de ervaringen van deze bedrijven.’
Fiets, OV en elektrische auto
De helft van de HR-directeuren die aan de enquête meededen, hanteert voor medewerkers extra hoge vergoedingen voor actieve en duurzame manieren van reizen. Met een zogenoemde gedifferentieerde kilometervergoeding krijgen medewerkers die met de fiets, het OV of elektrisch reizen, een hogere kilometervergoeding dan mensen met een auto die rijdt op benzine, diesel of gas. Zo geven ze vitaliteit meer aandacht en belonen ze meer bewegen. Bedrijven die dit doen worden door Den Haag nog niet gestimuleerd, aldus Coalitie Anders Reizen. Die vindt het jammer dat bedrijven nu nog de maximale belasting betalen over élke cent die ze boven de fiscaal vrijgestelde vergoeding aan medewerkers betalen.
Houppermans: ‘De vraag die in Den Haag ook centraal moet staan is hoe je de opbrengsten van de accijnzen kan gebruiken om het klimaat en een gezonde leefstijl te stimuleren. In het bijzonder voor mensen met een kleine portemonnee, want de prijs voor fossiele energie zal blijven stijgen. Wat gaat de Kamer en straks het nieuwe Kabinet doen om juist voor lage inkomens fiets, OV en elektrisch vervoer bereikbaar en betaalbaar te maken?’
Hogere accijns
Bedrijven zien volgens de Coalitie Anders Reizen in de dure brandstof een kans voor het klimaat en gezonde medewerkers. Het overgrote deel van de werkgevers (85 procent) gaat niet uit eigen beweging extra vergoeden als de accijns per 1 januari stijgen, zo komt uit het onderzoek naar voren. Maar, mocht de overheid de onbelaste reiskostenvergoeding bijvoorbeeld gaan verhogen, dan volgt ruim de helft van de bedrijven dat voorbeeld. 42 procent twijfelt nog.
Energieleverancier Vattenfall hoort bij de meerderheid van grote werkgevers die de fiscale regels volgen, maar niet méér vergoeden dan dat. En dat is niet alleen vanwege financiële motieven. HR Country Representative Kari Buchel legt uit: ‘Wij zouden graag zien dat medewerkers de overstap maken van (semi)fossiele naar elektrische voertuigen. Maar dat gaat niet zo snel als we zouden willen. Een accijnsverhoging kan medewerkers prikkelen om sneller de overstap te maken. We hebben nog geen besluit genomen over een wijziging in de kilometervergoeding als de accijns wordt verhoogd.’
Helen Richardson van afvalinzamelaar en -verwerker Renewi: ‘Als je duurzaamheidsdoelstellingen wilt behalen en die perfect wil doorvoeren, dan heeft dat een prijs. Om van en naar de locaties te gaan, zijn medewerkers nu vooral aangewezen op de auto. Wij zijn bezig met een pakket aan maatregelen om andere vormen van vervoer te stimuleren, maar we moeten ons realiseren dat dit in stapjes zal moeten gaan.’
Bijtelling
De Coalitie Anders Reizen spreekt van een ‘hobbelig pad naar actieve en duurzame mobiliteit’. Er blijkt nog maar weinig animo voor de subsidie die elektrisch rijden aantrekkelijker moet maken. ‘Voor veel mensen is de aanschaf van een elektrische auto nog te duur. Ook is er onzekerheid er over de vrijstelling van de motorrijtuigenbelasting. En wie een fiets van de zaak wil, krijgt te maken met bijtelling.’
Veel werkgevers en werknemers zien volgens de organisatie op tegen de administratieve romslomp. ‘Het differentiëren van reiskostenvergoeding is een eerste stap in de transitie naar emissieloze mobiliteit. Het maakt mobiliteit toegankelijker en betaalbaarder.’
(foto Coalitie Anders Reizen)