Maakindustrie wil dat kabinet écht investeert in circulaire economie

Het kabinet moet meer doen om te komen tot een circulaire economie. Dat vinden de werkgeversorganisaties FME en Koninklijke Metaalunie. Mooie woorden en plannen genoeg, maar vooralsnog nauwelijks financiële middelen om echt een transitie in gang te zetten, vinden de beide organisaties.

‘Het stimuleren van de circulaire economie is goed voor het klimaat en goed voor werknemers, onderzoekers en bedrijven die aan een circulaire maatschappij willen werken’, zegt FME-voorzitter Theo Henrar.

Het kabinet maakt geen keuzes en blijft steken in verkenningen. De regering moet structurele middelen beschikbaar stellen voor het uitvoeren van de achterliggende acties die nodig zijn om de aangescherpte doelen te halen, stelt Mark Helder, voorzitter van Metaalunie.

Circulaire (maak)economie

Metaalunie en FME ondersteunen de visie van het kabinet richting een circulaire (maak)economie wel. Mark Helder: ‘Zo wordt de Nederlandse economie door een transitie van lineair naar circulair minder afhankelijk van grondstoffen uit andere landen.’ Theo Henrar: ‘We missen echter een duidelijke link tussen het klimaatbeleid en een circulaire economie, investeren in de circulaire economie is kostenefficiënt.’

FME en Metaalunie roepen het kabinet daarom ook op om de daad bij het woord te voegen en middelen vrij te maken voor de circulaire economie. Circulariteit moet ook nadrukkelijk onderdeel zijn van het klimaatbeleid.

Grondstoffen

De werkgeversorganisaties deden hun oproep op 20 april, toen de Tweede Kamer debatteerde over het Nationaal Plan Circulaire Economie 2023-2030. Dit NPCE vormt, in combinatie met de zogeheten Grondstoffenstrategie, de basis voor het toekomstgericht economisch beleid voor onder andere de mkb-maakindustrie.

Begin april kwam ook de SER met een advies om meer vaart te maken: ‘Met de maatregelen die het kabinet aankondigt in het Nationaal Programma Circulaire Economie 2023 – 2030 (NPCE) komen we er niet. De ambitie die in het NPCE wordt uitgesproken is een stap op de goede weg, maar leidt nog niet tot een halvering van het gebruik van abiotische grondstoffen in 2030 en een volledig circulaire economie in 2050.’ De SER vreest dat de grondstoffentransitie achterblijft bij de energietransitie.

Minder CO2, meer toegevoegde waarde

Een circulaire economie levert een enorme bijdrage aan het halen van de klimaatdoelen, aldus FME en Metaalunie. ‘TNO en Ecorys hebben becijferd dat in 2030 een reductie van 7,2 megaton CO2-uitstoot kan worden bewerkstelligd. Daarnaast is het van belang dat Nederland en Europa de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet inruilen voor afhankelijkheid van kritieke grondstoffen uit andere landen.’

Een circulaire maakindustrie kan jaarlijks 3,2 miljard euro extra toegevoegde waarde leveren voor de Nederlandse economie. Maar dan moet de overheid daar wel nu in investeren. FME en Metaalunie zeggen dat door een gebrek aan investeringen het kabinet geen of nauwelijks echte stappen richting een circulaire maakindustrie maakt. ‘Het kabinet heeft slechts 69 miljoen euro gereserveerd voor deze belangrijke transitie. Dit bedrag staat niet in verhouding tot de vele miljarden die het kabinet heeft gereserveerd voor klimaatbeleid.’ Metaalunie en FME roepen het kabinet op om meer geld te investeren in de circulaire maakindustrie, te beginnen met in ieder jaar minimaal 100 miljoen euro. Daarnaast pleiten ze voor ‘een stevige koppeling tussen het Klimaatbeleid en het NPCE’.

Veel technologische innovaties nodig

Metaalunie en FME nemen het potentieel om te verduurzamen ‘bijzonder serieus’. Ze zien een grote rol weggelegd voor onderzoekers bij kennisinstellingen en werknemers bij industriële maakbedrijven. ‘Een volledig circulaire economie vraagt om veel R&D en technologische innovaties’, zegt Mark Helder. ‘Veel van de circulaire technologie staat nog in de kinderschoenen en deze valt nog niet snel uit te rollen. Daar zijn nog heel forse investeringen voor nodig.’

foto: Schroot is een geslaagd voorbeeld voor de circulaire economie. Dat wordt al volop gerecycled. (foto Tekst & Toebehoren)