4 stappen naar CO2-reductie voor verwarming van woningen

De Europese Green Deal, een reeks beleidsinitiatieven van de Europese Commissie, gericht op een klimaatneutraal Europa in 2050, benoemt expliciet de omvang van deze uitdaging. Warmtepompen spelen een steeds grotere rol in het CO2-neutraal maken van Europa. In sommige gebieden neemt het gebruik nu al sterk toe. In Nederland is het verplicht alle nieuwbouwwoningen te voorzien van een duurzaam verwarmingssysteem. Over heel Europa bekeken zijn de vorderingen echter teleurstellend. Het overgrote deel van de jaarlijks geïnstalleerde verwarmingssystemen werkt nog op basis van fossiele energie en slechts 10% zijn warmtepompen. Dit staat in schril contrast met het ambitieuze doel van de Europese Commissie voor 2030: 40% marktaandeel voor hernieuwbare energie in verwarming en koeling.

Om de doelstellingen van de Europese Commissie voor 2030 te kunnen halen, hebben we bij Daikin vier stappen gedefinieerd op weg naar CO2-neutrale verwarming.

Stap 1: Nieuwbouwvoorschriften voor energieverbruik verbeteren
Conform de Europese richtlijn voor energieprestaties van gebouwen (EBPD) hebben alle Europese lidstaten de laatste jaren al de nodige maatregelen genomen om de CO2-uitstoot van nieuwbouwwoningen en appartementen te verminderen. Er worden strengere eisen gesteld aan de gebouwschil en het gebruik van hernieuwbare energie wordt verplicht. Naar schatting maken warmtepompen daardoor al 50% van het marktaandeel uit in nieuwbouwwoningen (eengezinswoningen). Bovendien moeten de meest vervuilende verwarmingssystemen worden uitgefaseerd. In Nederland worden nieuwbouwwoningen zonder gasaansluiting opgeleverd en sinds 1 januari 2021 zijn de BENG-eisen van kracht. 

Een belangrijk extra voordeel is dat warmtepompen ook kunnen koelen. Voor consumenten is dat steeds belangrijker. Dit komt door klimaatverandering, maar ook door de hogere isolatiewaarde van nieuwbouwwoningen. Als koeling nodig is, moet in een traditionele situatie naast een verwarmingsketel nog een aanvullend HVAC-systeem geïnstalleerd worden. Een omkeerbare warmtepomp biedt ruimteverwarming en -koeling in één systeem. Daardoor hoeft de consument dus maar één keer te investeren.

Stap 2: Oude systemen sneller vervangen
In Nederland zijn we al gewend om oude verwarmingssystemen snel te moderniseren, maar gemiddeld in Europa wordt jaarlijks slechts 1% van alle geïnstalleerde verwarmingssystemen vervangen. Om de Europese klimaatdoelen te behalen, moet die vervangingssnelheid binnen de komende 10 jaar verdubbelen. Het vervangen van verwarmingssystemen door efficiëntere oplossingen draagt uiteindelijk bij aan verminderde CO2-uitstoot. De uitdaging zit hem in het motiveren van de Europese burgers om vaker voor verwarming op basis van hernieuwbare energie te kiezen en zo de vervangingsmarkt ervan te overtuigen dat warmtepompen een efficiënte, kosteneffectieve en bewezen oplossing vormen.

Stap 3: Financiële voordelen van fossiele brandstoffen afschaffen
Beleidsmakers kunnen ervoor zorgen dat het niet langer aantrekkelijk is om gebruik te maken van fossiele brandstoffen voor de verwarming van woningen. Op dit moment bestaan er in verschillende Europese landen nog directe en indirecte financiële voordelen voor verwarmingssystemen op olie of gas.

Door verschillen in belasting is het prijsverschil tussen gas en elektriciteit in veel EU-lidstaten te groot om een warmtepomp financieel aantrekkelijk te maken. Op korte termijn kunnen stimuleringsregelingen vanuit de overheid de overstap naar CO2-neutrale verwarming versnellen en warmtepompen toegankelijk maken voor alle Europeanen. Zo stimuleert de ISDE de vervangingsmarkt in Nederland bijvoorbeeld door subsidie te verstrekken op de aanschaf en installatie van een warmtepomp in de bestaande bouw. Op de lange termijn moet de eindgebruiker echter gemotiveerd worden om zelf te investeren in warmtepomptechnologie. Dat kan door het realiseren van beter gebalanceerde energieprijzen.

Stap 4: Verwarming op basis van hernieuwbare energie standaard maken in de vervangingsmarkt
Bij Daikin zijn we ervan overtuigd dat warmtepompsystemen de standaard moeten worden in de vervangingsmarkt voor verwarmingssystemen. Het is een feit dat warmtepompen steeds efficiënter worden, ook bij lage buitentemperaturen. De technologie in warmtepompen heeft de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Inmiddels is er voor elk type woning in Europa een oplossing beschikbaar, zowel in nieuwbouw als in de bestaande bouw.

Een hybride oplossing past perfect binnen de vervangingsmarkt en daarmee zetten we direct stappen in de richting van de klimaatdoelen. Jaarlijks worden in Nederland 400.000 Cv-ketels vervangen, vrijwel allemaal door een Cv-ketel en nog nauwelijks door hybride warmtepompen, Daikin ondersteunt het plan van de HR-Hybride coalitie, waarmee het mogelijk wordt om versneld de hybride warmtepomp te laten groeien, met als doel om vanaf 2024 minimaal 100.000 hybride warmtepompen per jaar te plaatsen.

De toekomst
Bij Daikin zijn we enthousiast en gedreven in de strijd tegen klimaatverandering. Wij kunnen en willen een actieve rol spelen bij de introductie van innovatieve technologie in woningen. We willen er ook voor zorgen dat alle belanghebbenden, inclusief installateurs en architecten, mee doen. Door installatie zo eenvoudig mogelijk te maken met behulp van hoogwaardig ontwerp, dragen wij ons steentje bij. Europa heeft de technologie, de expertise en de financiële middelen om de warmtepompmarkt uit te breiden. Van eengezinswoningen tot appartementencomplexen, van kleine tot grote commerciële gebouwen en industriële installaties: warmtepompen zijn klaar om de standaard te worden.

Alles wijst erop dat we nu actie moeten ondernemen! Het is tijd om de vervangingsmarkt ervan te overtuigen dat warmtepompen de oplossing van de toekomst zijn. We moeten iedereen bewust maken van de energiebesparing, betaalbaarheid en voordelen voor het milieu.