Expert aan het woord – Peter Kooijman: fiscaal sturen
Kooijman Autar Notarissen - Rotterdam
Sinds jaar en dag maakt onze overheid gebruik van de mogelijkheid om bij te sturen met belastingen, andere heffingen en toeslagen. Het zit in de aard van velen om te kijken hoe je optimaal gebruik kan maken van de mogelijkheden om niet te veel belasting te betalen. Sommigen gaan daarbij te ver en dan wordt het fraude. Er is een tendens aan het ontstaan waarbij iedereen eerlijk belasting moet betalen en waarbij fiscaal optimaal structureren asociaal gevonden wordt.
Het woord eerlijk valt ook in Haagse politieke kringen. In de praktijk zie je dat fiscale regelgeving die het eerlijker moet maken alle kanten kan uitschieten en vaak slecht doordacht is. Een voorbeeld is de startersvrijstelling voor de overdrachtsbelasting, omdat je nu al ziet dat woningen voor starters mede hierdoor duurder zijn geworden. Een ander voorbeeld is het toeslagensysteem dat zo ingewikkeld is dat velen het niet begrijpen en een aantal van degenen die het wél begrijpen het naar hartenlust misbruiken.
Eind vorige eeuw werden bedrijfsopvolgingsfaciliteiten gecreëerd voor de erfbelasting en later ook voor de inkomstenbelasting. Op die basis kan per saldo een deel van het ondernemingsvermogen vrij van erf- of schenkbelasting vererven of worden geschonken. Door de jaren heen is de regeling aangepast. Op dit moment geldt: bij vererving en schenking is ter zake van actief ondernemingsvermogen de eerste grofweg één miljoen euro onbelast en vervolgens is 83 procent vrijgesteld én er hoeft geen inkomstenbelasting betaald te worden over het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de waarde ten tijde van het overlijden/de schenking.
Die regeling is zodanig royaal dat het zeer loont om er optimaal gebruik van te maken. Er zijn situaties denkbaar waarin dit het verschil maakt tussen een directe aanslag van 56 procent over het verkregen vermogen en een langdurig uitgestelde heffing van 26,9 procent. Over deze regeling wordt dan ook veel geprocedeerd, met name over de vraag: wat is nu een echte onderneming en wat niet?
Enige jaren geleden waren er al geruchten dat de regeling versoberd zou worden. Nu lijken veel partijen dat daadwerkelijk te willen gaan doen.
Veel ondernemers hebben reeds voorgesorteerd door kinderen op de loonlijst te zetten. Bij schenking is er namelijk een eis dat de verkrijger reeds meer dan 36 maanden werkzaam is binnen het bedrijf. Bij verkrijging door overlijden bestaat die eis niet. Het lijkt nu toch het moment om door te pakken en niet af te wachten wat een nieuw kabinet ons zal brengen.
Als je nog geen afscheid wil nemen als grootaandeelhouder-bestuurder, kun je er altijd voor kiezen om alles enkel op papier over te dragen en zelf de volledige zeggenschap te behouden. Hoewel sommigen het gebruik van de faciliteiten misschien asociaal zullen vinden, lijkt het mij iets wat je niet moet laten.
Als we één ding hebben geleerd in de crisis van de afgelopen jaren, is dat het hebben van een financiële buffer van levensbelang is.