Aan de koffie met Ivo: ‘Pim Fortuyn benoemde niet alleen de problemen…’
28-03-17
Die opkomst van het populisme, in de negatieve betekenis van het woord, daar maak ik me wel zorgen over. Van alles roepen, maar nooit een antwoord geven. Een probleem aankaarten, maar niet zeggen hoe je het moet oplossen. Het aantal kiezers belangrijker maken dan de verantwoordelijkheid om het land te besturen. Dat zie je nu veel te vaak…
Ja, vóór de verkiezingen is Mark Rutte duidelijk geweest: nul procent kans dat de VVD met de PVV gaat regeren. Dus dat gaat, ook na deze verkiezingsuitslag, niet gebeuren. Ik ben het daar volstrekt mee eens.
De PVV is op een aantal punten, bijvoorbeeld de economie, linkser dan de SP. Dat past niet bij de VVD. Tweede punt is dat Wilders afstand neemt van een aantal grondbeginselen, zoals met de Marokkanen-uitspraak en het schelden op rechters. En tenslotte gaat politiek over verantwoordelijkheid nemen. Ik was er zelf als minister bij in het eerste kabinet-Rutte. Toen het erop aankwam om nog verder te bezuinigen, trok Wilders daar na zeven weken onderhandelen de gedoog-stekker uit. Daar kan je in een regering niet mee samenwerken…
Maar dat neemt niet weg dat je wel moet luisteren, ook naar de kiezers van de PVV en wat hun problemen zijn. Met hun gezondheidszorg, hun werk, hun pensioenen, de immigratie, de identiteit van ons land, het handhaven van onze vrijheden. Daar zal de nieuwe regering mee aan de slag moeten. Ook om uit de groef te komen van we zijn boos. Luisteren naar die mensen, vragen wat je eraan kan doen, dát is nu de opdracht voor de politici, waar dan ook.
Nee, in mijn ogen was Pim Fortuyn geen populist. Zeker niet! Hij had wél antwoorden en oplossingen. Dat is in het begin enorm onderschat. Hier in Rotterdam kwam zijn partij met zeventien zetels nieuw in de gemeenteraad. Toen heb ik als burgemeester gezegd: nou heb je die overwinning behaald, nou moet je ook zeggen wat je wilt en je verantwoordelijkheid nemen. Dat heeft hij ook gedaan!
Fortuyn had een helder beeld van wat hij wilde gaan doen. Qua veiligheid in de stad bijvoorbeeld, daar heeft hij echt voor extra focus gezorgd. De Rotterdam-wet was daar een krachtig voorbeeld van: in de buurten waar het moeilijk gaat, moet je eerst orde op zaken stellen voordat je nieuwe probleemgevallen binnen laat.
Dat was in het begin heel controversieel, maar we kregen het kabinet en de Kamer erachter.
Daar heb ik van geleerd dat het goed is om te kiezen. Focussen op wat je echt wilt en durven ophouden met onzin.
Pim was ook in staat om op basis van argumenten tegen anderen te zeggen ja, je hebt gelijk. Bovendien verzamelde hij in Rotterdam goede mensen om zich heen. Van Sluis, Pastors, dat waren prima wethouders, waarmee ik heel goed en plezierig heb samengewerkt.
Ja, die week waarin hij overleed. Moeilijk… Heel moeilijk… Een politicus waar iedereen nieuwsgierig naar was hoe hij het ging doen, dat die gewoon in koelen bloede wordt vermoord. Dat kan je je niet voorstellen. Maar het is gebeurd. Heel moeilijk… Nog steeds eigenlijk.
Nee, daar is geen draaiboek voor. Zeker niet in combinatie met de Europacupfinale, die Feyenoord in diezelfde week, in de eigen Kuip won. Veel beslissingen namen we dus op intuïtie. Daar moet je dan wel een beetje geluk mee hebben. En ook de samenhorigheid in de stad heeft een belangrijke rol gespeeld. Ondanks de grote verschillen en alle emoties, hebben we het als stad heel waardig gedaan, vind ik. Ook in de politieke arena. Daar heb je het weer: we hebben de problemen niet weggeschoven, we hebben naar de mensen geluisterd en we hebben met elkaar de oplossingen gevonden…
TEKST: JAN DIRK STOUTEN / FRANK VIJG
FOTOGRAFIE: VINCENT VAN DORDRECHT