DE PARELTJES VAN DEZE TIJD

Hij is een van de weinigen, zo niet de enige accountant in Nederland die naast zijn drukke baan als hbo-docent voor de klas staat. ‘Coachen is nu eenmaal mijn ding’, vertelt Martin van der Bok, de ‘rode’ vennoot bij Rijkse Accounts & Adviseurs.

Bijbel
Aan Martin van der Bok, accountant, vennoot bij Rijkse Accountants & Adviseurs en deeltijddocent van Hogeschool Rotterdam, hoef je geen vragen te stellen. Hij stelt ze aan jou: ‘Ken je het boek Omringd door idioten van de Zweedse wetenschapper Thomas Erikson?’ Dat boek blijkt zijn bijbel. ‘In dit boek worden menselijke gedragingen onderverdeeld in kleurentypes. Ik ben overwegend rood. Rode types nemen het voortouw, zij hebben visie en lef, zij denken in hoofdlijnen. Rode types zijn niet degenen die plannen tot in detail uitstippelen.’

Dominante kleur
In een optimale organisatie, meent hij, zijn alle kleuren evenwichtig verdeeld. ‘Groene types kunnen masseren, zij zijn de verbindende factor maar ze komen zelden met ideeën. Gele types zijn creatief, ze bedenken alternatieven, zij gaan van links naar rechts. De blauwen checken alles driedubbel, zij zijn punctueel en tamelijk behoudend tegelijkertijd.’ 
Hij stelt het bewust gechargeerd om de opzet van dit boek snel te duiden. ‘Bijna niemand is honderd procent rood, geel, groen of blauw. Maar bij iedereen domineert één kleur.’

Menselijke maat
Van der Bok haalt niet zonder reden Omringd door idioten aan. De soft skills worden in zijn vak steeds belangrijker. ‘Als je doorhebt met welk type je te maken hebt, kun je in je communicatie meer bereiken. Als je een rood type wil overhalen, ben je kort en krachtig in een offerte. Voor een blauw type, als je hem of haar snel moet overtuigen, wik en weeg je alles vooraf af. We zouden vaker bij die soft skills moeten stilstaan, zowel in de praktijk als in het onderwijs’, vindt de man die al in zijn gehele carrière de menselijke maat – ‘klantnamen in plaats van klantnummers’ – voorrang geeft.
Accountancy draait steeds minder om cijfers, en steeds meer om advieswerk. ‘De compliance wordt steeds verder geautomatiseerd. Een ontwikkeling die ik toejuich. Alles wat automatisch kan in de boekhouding, moeten we vooral niet handmatig willen doen.’

Steeds interessanter
Casual gekleed, relaxed zittend op een poef, met een koffiebeker van Heilige Boontjes in zijn hand lijkt hij in niets op het stereotype van een accountant. ‘Dat grijze, stoffige imago blijft maar aan ons kleven. Dat beeld is zo achterhaald. In de opleiding, Associate Degree (AD) Accountancy, is de man-vrouwverhouding inmiddels fiftyfifty.’
Hij vreest niet dat door de automatisering het vak langzaam uitsterft. ‘Zolang er ondernemingen zijn, blijven accountants nodig. De digitale revolutie vraagt alleen wel om een ander type accountant, een accountant die meedenkt met een ondernemer.’ Het vak wordt in de ogen van Van der Bok juist steeds interessanter. ‘Je mag als accountant geheel risicoloos meedenken met heel veel verschillende ondernemers in heel veel verschillende branches. In mijn job maakt de verveling geen enkele kans van slagen. Hoeveel andere banen zijn zo dynamisch?’

Geen valse hoop
Coachen is zijn ‘ding’. Hij haalt graag het beste in mensen naar boven. Geregeld citeert hij bij zijn klanten uit Omringd door idioten. ‘Ik deel liever schouderklopjes uit dan facturen.’ 
In minder rooskleurige situaties, bij een gedwongen reorganisatie of een dreigend faillissement, moeten er weleens harde noten worden gekraakt, toch? ‘Ik ben niet van het pappen en nathouden, ik geef niemand valse hoop. Als een onderneming niet meer te redden is, dan is mijn taak het faillissement met zo weinig mogelijk pijn te laten verlopen.’ Om gelijk terug te komen op die facturen: ‘Ik ben een voorstander van vaste prijsafspraken. Als een accountant al niet in staat is de kosten van zijn eigen dienstverlening vooraf in kaart te brengen…’

Pareltjes in een leaseauto
Het credo van Rijkse is Samen bereik je meer. ‘Mijn collega’s maken het mogelijk dat ik de nodige uren kan vrijmaken voor de Hogeschool Rotterdam. Het zit nu eenmaal in mij om mensen die het nodig hebben een duwtje te geven in de juiste richting. Blijer kun je me niet maken dan dat ik een leaseauto mag uitkiezen met een assistent-accountant die bij mij in de schoolbanken heeft gezeten.’
Het docentschap loont op meerdere vlakken. ‘De pareltjes van deze tijd kiezen voor Rijkse als stageplaats en bouwen bij ons hun carrière op. In de tijd van krapte op de arbeidsmarkt, de laatste open sollicitatie dateert van vijf jaar terug, is dit een welkome bijkomstigheid van het docentschap.’