Column Chris Spanjersberg: Buitensporige belasting
19-09-19
De belastingmoraal van de goedwillende Nederlandse burger wordt op de proef gesteld. Het is bijna dagelijks nieuws dat de Nederlandse belastingwetten tot onredelijke uitkomsten leiden: multinationals betalen (te) weinig en burgers (te) veel. En daar komt de soms onbehoorlijke uitvoering van die wetten door de Belastingdienst nog eens bij!
Onderzoeken hebben uitgewezen dat multinationals in Nederland soms hun buitenlandse verliezen aftrekken van hun in Nederland belaste winst (via de liquidatieverliesregeling). Zo betalen ze een stuk minder (of geen) Nederlandse vennootschapsbelasting, terwijl alle buitenlandse winsten in Nederland altijd onbelast blijven. In de huidige tijd is dat moeilijk uit te leggen aan de gewone belastingbetaler.
Een andere aanleiding voor ongenoegen: je wordt in Nederland niet belast voor werkelijk behaald rendement op je vermogen, maar voor een forfaitair rendement (box 3-heffing). Dit forfait is in het verleden (toen de rente nog hoog was) vastgesteld op vier procent en pas recent iets verlaagd. De rente, en dus ook het werkelijke rendement, is in de tussentijd echter sterk teruggelopen. Ik krijg nog maar 0,03 procent op mijn spaarrekening, terwijl het laagste forfaitair rendement al ruim 1,95 procent bedraagt! Zo word je in feite belast voor rendementen die nooit zijn behaald. Onrechtvaardiger kunnen ze het niet maken.
Door een recent arrest is duidelijk geworden dat de rechter deze onrechtvaardigheid niet gaat oplossen. Het oordeel was dat die hoge forfaitaire heffing inderdaad niet oké is, maar dat de rechter zelf de wet niet kan veranderen. Er komt dus geen generaal pardon. Alleen individuele burgers die kunnen aantonen dat in hun specifieke geval de box 3-heffing een buitensporige last vormt, maken nog een kans op vermindering. Het lijkt erop dat dit slechts voor uitzonderlijk schrijnende gevallen is weggelegd. Niet de rechter, maar de politiek zal dus de regels moeten veranderen.
Ondertussen worden de multinationals door de politiek op de korrel genomen: de liquidatieverliesregeling wordt zorgvuldig bezien. Dat zou kunnen betekenen dat die regeling wordt ingeperkt of zelfs gaat sneuvelen.
Is dat voldoende om het fiscale ongenoegen weg te nemen en de belastingmoraal te herstellen? Niet zolang we al onze rente op de spaarrekening moeten gebruiken om onze box-3 belasting te betalen. Hoog tijd voor een grondige herziening van de huidige box 3-heffing!